مقدمه
سازمان
جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري کشور به عنوان متولي اصلي حفظ، احياء، توسعه و
بهره‌برداري صحيح و اصولي از منابع‌طبيعي تجديدشونده اگر چه تا كنون
طرح‌هاي بيشماري را به مرحله اجرا گذاشته اما به علت پراكندگي و وسعت زياد
عرصه‌هاي مرتعي، جنگلي و بياباني به تنهايي قادر به انجام چنين رسالت بزرگی
نیست و حفاظت از اين عرصه‌ها را بدون مشاركت مردم امري محال و غير ممكن
می‌داند. لذا با هدف استفاده از نیروهای مردمی در حفظ، احیاء و توسعه
منابع‌طبیعی و ترویج و تبدیل فرهنگ منابع طبیعی به معارف عمومی، افراد
علاقمند و دوستداران منابع‌طبیعی به طور داوطلبانه و به قصد خدمت به
منابع‌طبیعی کشور، در طرح همیاران طبیعت سازماندهی می‌شوند تا بوسیله
دستورالعمل‌ها و آموزش‌های لازم سطح دانش و بینش آنان افزایش یافته و
بعنوان همیار دانش‌آموز، همیار مروج و همیار محافظ طبیعت بطور افتخاری
همکاری نمایند.
در
واقع همیار طبیعت به فرد يا افرادي اطلاق مي‌شود كه بصورت انفرادي و گروهي
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری را در پيشبرد اهداف «ترويج فرهنگ منابع
طبيعي و جلب مشاركت مردم در امور حفاظت، احياء و توسعه و بهره برداري صحيح
از منابع طبيعي» ياري نمايند. همیاران طبیعـت از اقشار مختلف شامل اعضـاء
شـوراي اسلامي روستا، دهياران، بسيجيان محلي، معلمان، دانش‌آموزان،
دانشجويان، مجريان و بهره‌برداران، فارغ‌التحصيلان و كليه دوستداران طبيعت و
منابع‌طبيعي تشکیل شده‌اند. با تأکیدات مقام معظم رهبری در دیدار با
متولیان بخش منابع‌طبیعی و محیط‌زیست کشور در 17 اسفند 1393 (به مناسبت
هفته منابع طبیعی و آبخیزداری) مبنی بر اولویت فرهنگ‌سازی از مدارس و به
ویژه دبستان‌ها، این سازمان یکی از اولویت‌های کاری خود در سال 94 را جذب
همیاران طبیعت دانش‌آموزی و معلمان قرار داده است.
اهداف كلي طرح همیاران طبیعت 1- ترويج فرهنگ منابع‌طبيعي در بين اقشار جامعه
2- جلب مشاركت مردم در امر حفاظت، احياء و توسعه منابع‌طبيعي
 |
ریز علی خواجوی مشهور به دهقان فداکار
که در سال 1392 به گروه همیاران طبیعت پیوست |
اهداف اجرائي طرح همیاران طبیعت 1- ساماندهي علاقمندان، دوستداران منابع‌طبيعي، شوراهاي اسلامي، دهياران، بسيجيان و ساير اقشار جامعه در قالب تشكل همياران طبيعت
2- آموزش همياران طبيعت با هدف ارتقاء سطح دانش و بهره‌گيري از توانمندي‌هاي آنان
3- ارتقاء سطح دانش، بينش و مهارت اقشار مختلف جامعه از طريق همياران طبيعت
گروه‌های هدف در طرح همیاران طبیعت
همیاران طبیعت در سه سطح گروه‌بندی می‌شوند:
1
- همیار طبیعت مروج دانش آموز شامل:
کلیه سطوح دانش‌آموزی (ابتدائی، راهنمائی و دبیرستان) که علاقمند به طبیعت
بوده و در زمینه ترویج فرهنگ منابع طبیعی فعالیت می‌نمایند. 2- همیار طبیعت مروج
شامل: کلیه علاقمندان و دوستداران منابع طبیعی اعم از دانشجویان، طلاب،
اساتید و مدرسین، شوراهای اسلامی، دهیاران و سایر اقشار جامعه که در زمینه
ارتقاء فرهنگ منابع‌طبیعی کوشا می‌باشند.
3- همیار طبیعت محافظ
شامل: کلیه اقشار جامعه بویژه مجریان و بهره‌برداران طرح‌های منابع‌طبیعی
که تمایل به همکاری در کنترل عوامل تخریب و احیاء منابع‌طبیعی دارند.
شرح وظائف همياران طبيعت 1- ارتقاء سطح دانش و بینش در زمینه منابع‌طبیعی
2- تلاش در توسعه فرهنگ منابع‌طبیعی
3- شركت در كلاس‌هاي آموزشي- ترويجي در راستای اهداف سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری
4- حفظ و صيانت از عرصه‌هاي منابع‌طبیعی
5- شناسائي و معرفی افراد علاقمند به همكاري با منابع‌طبيعي
6- سازماندهي افراد داوطلب در حوادث غير مترقبه مانند آتش‌سوزي
7- اطلاع‌رساني هر گونه تخریب منابع‌طبیعی به مسئولین ذیربط
گردش کار عضوگیری همیاران طبیعت
1-
مراجعه داوطلب به اداره ترویج اداره کل منابع طبيعي و آبخيزداري استان و
یا اداره منابع‌طبیعی شهرستان و ارائه مدارک و تکمیل فرم‌های مربوطه
2- تشكيل پرونده پرسنلي توسط كارشناس مشاركت مردمي از داوطلب و اخذ مدارك شناسائي و ساير مدارك در شهرستان‌ها
3- استعلام از حراست اداره کل منابع‌طبیعی استان جهت متقاضیان همیار طبیعت محافظ
4- صدور کارت هميار طبيعت توسط استان و شهرستان‌های تابعه
تبصره 1:
در صورت تفویض اختیار مدیر کل به ادارات منابع طبیعی شهرستان‌ها کارت‌های
همیار طبیعت دانش‌آموزی و مروج توسط رؤسای ادارات مربوطه قابل صدور
می‌باشد.
تبصره 2: کارت همیار طبیعت محافظ صرفاً توسط مدیر کل صادر می‌گردد.
تبصره 3: اعتبار کارت‌های صادره 3 سال و تمدید آن منوط به شرکت در کلاس‌های توجیهی می‌باشد.
تبصره 4: در صورت سوء استفاده از کارت عضویت فرد لغو خواهد شد.
تبصره5: دبيرخانه ستاد مستقر در دفتر ترویج و مشاركت‌هاي مردمي سازمان مي‌باشد.
وضعیت فعلی همیاران طبیعت
در
حال حاضر تعداد همیاران طبیعت حدود 46 هزار نفر است که از این تعداد 21
هزار نفر همیار دانش‌آموز و 20 هزار نفر همیار مروج و 5 هزار نفر همیار
محافظ بوده و برای آنها کارت صادر شده است.
اقدامات صورت گرفته توسط سازمان در خصوص همیاران طبیعت:
1- اولويت‌بندي مناطق و عرصه‌هاي بحراني
2- تهيه و تصويب و ابلاغ دستورالعمل‌هاي اجرائي
3- تهیه و تدوین برنامه‌ها و طرح‌های آموزشی در راستای ترويج فرهنگ منابع‌طبيعي
4- حمایت قانونی از همیاران طبیعت محافظ در راستاي شرح وظائف محوله
5- نظارت، ارزیابی، آسیب‌شناسی و ارائه گزارش‌های ادواری
6- تهیه بانک اطلاعات همیاران بر اساس طرح جدید
